Cà phê, chẳng biết từ bao giờ trở thành thức uống không thể thiếu trong đời sống của người Việt.
Thậm chí, có nhiều người, một ngày không uống ít nhất một cốc cà phê, họ lại cảm thấy mình bị thiếu thiếu cái gì đó.
Tuy nhiên, do thời tiết và văn hóa vùng miền, mà thói quen uống cà phê của người Hà Nội – Huế – Sài Gòn lại vô cùng khác nhau.
Văn hóa cà phê của người Huế có thể gói gọn trong ba từ: đậm đặc, tinh tế và chậm rãi. Giống y chang tính cách của con người họ. Do không có nhiều khu vui chơi giải trí mà lại có quá nhiều thời gian rỗi. Họ uống cà phê trong bất cứ thời gian nào của ngày: sáng, trưa, tối. Vào mùa hè nóng bức, các quán cà phê quanh sông Hương lúc nào cũng đầy khách.
Cái cách người Hà Nội uống cà phê, tương đối giống Huế. Họ cũng có hai loại chính: cà phê uống với đường hoặc sữa đặc. Nhưng, vì thời tiết Hà Nội lạnh hơn Huế, nên họ thường ít uống đá. Có 4 cách gọi khác nhau: nâu đá, đen đá, nâu, đen. Nâu đá là cà phê sữa đá; đen đá: cà phê đen đá; nâu: cà phê sữa không đá; đen: cà phê đen không đá. Ngoài ra, người Hà Nội còn có một loại cà phê mà không nơi nào có đó là cà phê trứng. Lấy trứng gà đánh bông lên rồi pha chế với cà phê.
Mỗi khi đến quán cà phê họ cũng có thói quen ngồi lâu cà kê dê ngỗng. Hà Nội cũng là thành phố lớn, nên không thể có không gian trong lành và yên tĩnh như ở Huế.
Thế nên, người Hà Nội vẫn phởn phơ, thong dong uống cà phê dù cái quán sá hết sức tồi tàng, cũ kỹ.
Nhưng, người Hà Nội không siêng uống cà phê như người Huế. Họ không có thói quen uống cà phê sáng, chỉ trừ những người hưu trí rảnh rỗi. Người Hà Thành thường đi quán cà phê vào buổi tối. Họ uống cà phê trong cốc thủy tinh nhỏ hoặc cốc sứ.
Lượng cà phê pha vào mỗi cốc nhiều hơn ở Huế một chút, nên cũng loãng hơn. Cà phê đá thì thường được uống với đá cục to. Khu cà phê nổi tiếng nhất Hà Nội vẫn là Hàng Hành. 04 quán cà phê lâu đời nổi danh nhất của thủ đô là: Nhân, Đinh, Giảng, Lâm.
Khác với người Huế và Hà Nội, các uống cà phê của người Sài Gòn hết sức hào sảng. Người Sài Gòn coi cà phê không chỉ là thức uống để ngồi nhâm nhi, thưởng thức mà còn để giải khát. Thế nên, khi vào Sài Gòn mùa hè, bạn sẽ thỉnh thoảng thấy, ai đó đang đi, vội tạt vào một quầy hoặc quán nước ven đường, mua một ly hoặc bịch cà phê, tu một hơi xong rồi đi, như thể uống nước mía.
Người Sài Gòn pha chế cà phê cũng khác: nhiều đá, nhiều sữa nhưng ít cà phê. Ly cà phê Sài Gòn trông chẳng khác gì ly coca cola, cả về màu sắc lẫn trọng lượng cũng như chức năng. Vào quán cà phê, nếu bạn kêu một ly và phê sữa hoặc cà phê đá, họ sẽ đưa ra một ly to oạch gồm đủ tất cả thành phần. Và việc bạn làm là chỉ cần uống, không phải động tay động chân gì nữa.
Nếu một người Hà Nội và Huế lần đầu vào Sài Gòn thì chuyện đi uống cà phê có lẽ sẽ tạo ra một cú sốc văn hóa nhẹ.
Chỉ duy nhất ở Sài Gòn, người ta uống cà phê bằng ống hút. Chưa hết, trong khi người Huế và Hà Nội lấy đá to để uống cà phê, đá nhỏ uống nước trà. Thì người Sài Gòn lại làm ngược lại. Người Sài gòn uống cà phê cũng rất ngọt, gần như át hết vị đắng của cà phê.
Chưa nói, cà phê của họ pha đã vốn rất loãng. Ít người Hà Nội và Huế có thể uống một ly cà phê Sài Gòn pha sẵn. Bởi nó vừa nhiều, vị nhạt mà lại quá ngọt. Còn người Sài Gòn cũng không thể uống cà phê kiểu Hà Nội-Huế, quá đậm và quá chậm.
Vào Sài Gòn, nếu thấy ai đó ngồi lâu ở quán, thì người đó có thể là dân nhập cư. Người Sài Gòn đến quán cà phê để ăn trưa, bàn công việc, uống vội cà phê sáng để đi làm…xong việc là dậy đi, ít khi cà kê.
Một điều đặc biệt nữa ở Sài Gòn: quán cà phê càng sang trọng thì cà phê càng dở và ngược lại. Chẳng hiểu tại sao! Vào Sài Gòn, muốn uống cốc cà phê đúng điệu theo kiểu Trung hoặc Bắc, bạn phải biết cách kêu: cho anh/chị một cà phê (ít sữa) pha phin.
Vào quán cà phê, ở Hà Nội và Huế: phải kêu khản cổ, nhân viên mới cho thêm nước nhưng tại Sài Gòn: nước, trà đá uống thoải mái, khi nào chán thì thôi. Ở Hà Nội, ngồi quán cà phê lâu có thể bị buổi; Huế và Sài Gòn thì không bao giờ.
Tình yêu đôi lứa và tình yêu với cà phê cũng gần giống nhau.
Có người nói Yêu một người và yêu 1 hương vị cà phê dường như là hai vấn đề tách biệt. Nhưng cà phê và tình yêu ấy lại sở hữu giao điểm đầy bất ngờ.
Thưởng thức cà phê đúng phương pháp sẽ làm cho con người ta ham mê đến vô tận…
Yêu một người cũng giống yêu 1 hương vị cà phê. Nhưng cả tình yêu và cà phê, đều nên cần thời gian để trải nghiệm lắng đọng, để có thể cảm nhận thẩm thấu, giao thoa và hiểu sâu về nhau, để dung hòa các khác biệt để sự mới lạ có thể chạm vào và thậm chí trở thành một phần không thể thiếu của bản ngã.
Cảm xúc khi yêu một người cũng chẳng khác nhiều hơn khi được nếm 1 tách cà phê ngon. Ban đầu mang đắng, mới lạ, nhưng càng lâu, chất đắng thành ngọt, chất lạ thành quen, nét ban sơ trở thành gần gũi, nét mới lạ trở thành sự thân quen để rồi không thể thiếu, không thể tách rời nhau.
Và lúc đã yêu say đắm rồi, người ta thường chung thủy, trung thành đến tuyệt đối với lựa chọn của mình. “Khó có thể quay lưng lại với tình yêu cũng như khó từ bỏ 1 hương vị cà phê đã gắn bó quen thuộc”.
Thế nên dù sau 20, 30 năm, một vài cặp đôi vẫn đi về một chốn cũ, cùng thưởng thức chất vị cà phê cũ, để ngoài tai những mời chào, vài hấp lực đổi thay ở lại phía sau lưng…
Cung bậc đa nguyên, dư vị bất biến.
Tình yêu với muôn vàn cung bậc cảm xúc. Nhưng sau cùng vẫn là dư vị ngọt ngào của hạnh phúc lứa đôi. Tình yêu có thể có ghen tuông hờn giận. Nhưng tựu trung lại vẫn là sự thủy chung cùng nhình về 1 hướng. Tình yêu cũng dễ khiến đôi mắt của người ta long lanh như say một vật dụng men quá đỗi ngọt ngào, nhưng bí mật cuối cùng chỉ hai người biết.
Cà phê cũng thế – sở hữu muôn vàn vị, đem lại cho người thưởng thức từ vài làn hương đầu tiên tới ngụm cà phê cuối cùng tan trên đầu lưỡi. Có muôn vàn xúc cảm, từ phấn chấn tận tâm can, đến lâng lâng bừng hứng khởi, rạo rực con tim hay thậm chí thăng hoa xúc cảm lúc chất vị cà phê thấm đẫm người thưởng lãm. Và cứ vậy cảm nhận sự ngọt ngòa lan tỏa tới từng mạch máu
“Tình yêu cũng giống cà phê vậy, uống nhanh thì dễ say, dễ mệt. Nhưng thưởng thức chầm chậm thì dễ thấm, dễ thăng hoa”. Có lẽ vậy, mà các buổi hẹn đầu tiên của đôi lứa chẳng thể nào tách rời vài tách cà phê. Từ xưa đến nay vẫn luôn là thế…
Người xưa tùng nói “Mối tình đầu” thì khó phai.
Một khi ta đã ấn tượng, đã lưu tâm, đã yêu thì con người ta phải khó lắm mới có thể từ bỏ được cái sở hữu thể đã quen thuộc, đã trở thành một phần trong cuộc sống. Tình yêu là 1 điều như thế, lúc đã yêu, đối phương là 1 nửa cuộc đời, 1 nửa niềm vui và phân nửa giọt nước mắt không thể tách rời nhau, xóa nhòa nhau trong tâm trí. Vậy nên quết định quên đi là một điều đau đớn khó khăn tới tột cùng.
Cà phê trong mắt người yêu thức uống này cũng có vị trí tương tự. Nếu hết vị cà phê phù hợp, người ta thà không uống chứ không thỏa hiệp bằng 1 mẫu khác mà bản thân mình không yêu. Một khi “nghiện” thì không thể gác lại người ta có thể chạy xe 1 vòng thành phố chỉ để được chạm đầu lưỡi hương vị cà phê phù hợp ở một quán quen. Một khi đã yêu người ta có thể bất chấp cả tính mạng hay từ bỏ bất cứ thứ gì để có được. Đấy chính là sức mạnh của tình yêu. Người khao khát tìm về với hương vị cà phê đã trót yêu từ ngày đầu thưởng thức. Hay là trước những cám dỗ xa hoa đẹp dẽ của cuộc đời vẫn quay về nơi cũ – nơi có người ấy vẫn chờ. “Mối tình đầu bao giờ cũng vô cùng khó phai, và mùi vị cà phê “quen” cũng khó có thể thay thế được”